Husserl’de “Veriliş” Üzerine

 

« Kant’ın iki yakası » üzerine bir not, ve

Husserl’de “Veriliş” Üzerine

 

Çetin Türkyılmaz :

Husserl'in bir kitabını, baştan sona, kararlılık ve azimle okuyup anlayabilen bir kişi felsefeci olma yoluna girmiş demektir. İşte size bir "felsefeci nasıl olunur?" testi. Deneyin.

Yelda Akıllıgöz :

Soyut fotoğraf ve felsefesini çalıştığım için Husserl ve Fenomenoloji has ilgi alanım oldu. Anlamak için çaba sarfettim.

Me :

Peki neden "göz bebeğim" (pupille) demek yerine, sinnliche Anchaaung'un noemo-noematik noyou'sunun Gegen-stand'ının empreinte modundaki klişesi (core, çekirdeği) deme ihtiyacı hissettiniz birden? Soyadınız yüzünden mi acaba? "Reasonable Eye!"

Pulpa, pupille, pupitre, indexe, Zeichen!

 

"Görsel bir düşünce", herşeyden önce iyi bir sanat ve güçlü bir düşünce söz konusuysa pedagojik kullanım veya mecâzi deyiş dışında bir anlam ifade edecektir: Mesele kökene ulaşma; duyusal görünün de berisini, Manifold'u düşünceye, veya sanata, şematizme boyun eğmeden verilişi verme ise!

 

Buna mukâbil, düşüncenin evrimsel kökeninin başka birçok şeyle olduğu kadar görsellikle ilgisi (genesis itibariyle) ne olursa olsun, düşünce, hatta gerçek logos'dan konuşma bir körleşmeyi getirir, varsayar, körlükte yol almamızı sağlayan -dil gibi, soyut sanat gibi- yegâne şeydir.

 

Bir yazımda ifade ettiğim "Kant'ın iki yakasını" biraraya getirme (Goethe'nin Çemberi'ne dair) mecâz değildi:duyu verisinin verilişi öncesinde sadece "Çeşitli", ama belki de çok-katlı, katlanmış Manifalt ile diğer ekstremde, İdelerin doğuş, yani her tür şema, imge ve temsilin yıkılış anı!

 

Bu iki negatifin deneyimini ortadaki konforlu pozitifin (fenomen) deneyimine fedâ etmeyen bir düşünce değil Husserl; her ne kadar veriliş problemini Zeichen ve Bedeutung arasında, idea innata veya ens intelligibilis farazilerinden ziyâde Fenomenoloji'den itibaren açıyor olsak bile!

(duplicata : Bu paragrafın kaybolduğunu sandığım an yaşadığım panik ve duplicata'sını yeniden yazmak için harcadığım çaba...)

Her ne kadar veriliş problemini idea innata veya ens intelligibilis'ten değil, Fenomenoloji'den itibaren açıyorsak da, bu iki negatifin deneyimini, kökensel ket vurulmayı, komf-ortasındaki pozitifin, fenomenin, Bedeutung'un lehine karmaşık Zeichen'e fedâ etmemiş biri değil Husserl!

 

"İki yaka", körlük ve sağırlık ortasında olup bitenlere rağmen, ne Schön ne de Gut ile kapatılmalıdır: Bir Site bu kavramların deneyimine muhtaçtır. Ancak "sadece Çeşitli", blosse Manifalt", gleich (öyle, tel; fact, fatum?) olarak Site'yi kurar değil kurulma/alınma eylemine yer verir.

*

Her halükarda bir kitap okumak mutsuzluğun en güzel biçimidir (Godard, sinemaya gitmek mutluluktur, veya insan sinemaya mutlu olunca gider, gibi bir laf etmişti), mutsuzluk birden en mutlu anım'a dönüşüverir. Sinema, kedi, vs bunlar deneyim ve arayış; kütüphane ise arzunun gizli nesnesidir.

*

Derrida'nın (sağlam değerlere geri dönecek olursak) "vomi du systéme" veya "de la représentation" (Unlust, abject, vb ; Kant estetiği bahis), derken porno resimlere (60'larda neyle karşılaştı ise) kusma'yı kasd ettiğini sanıyorum. Zamanın şartlarını düşünecek olursak, İsviçre sınırında gümrük polisinin el koyduğu obje « Prag'a nasıl girmiş? »